Kinh doanh dịch vụ đòi nợ có bị cấm?

Thưa luật sư, xin hỏi: Tôi là chủ doanh nghiệp tư nhân, tôi muốn đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ, nhưng tôi không biết các ngành nghề này có  bị cấm đầu tư, kinh doanh hay không? Nếu doanh nghiệp cố tình đầu tư vào nghành nghề này thì bị xử phạt như thế nào? Tôi xin cảm ơn.

Luật sư tư vấn: Về vấn đề bạn đang thắc mắc chúng tôi xin trả lời như sau:

1. Dịch vụ đòi nợ có phải là một trong những ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh hay không?

Dịch vụ đòi nợ thuê là một dạng quan hệ kinh tế đã và đang tồn tại ở cả thành thị lẫn nông thôn. Nó ra đời và sống nhờ cung – cầu của thị trường . Trước đây pháp luật không cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ. Điều này được thể hiện ở chỗ,Luật Đầu tư 2014 không xếp kinh doanh dịch vụ đòi nợ vào danh mục các nghề bị cấm đầu tư kinh doanh. Hơn nữa, ngành nghề này được xác định là ngành nghề phải được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự theo quy định tại Nghị định 96/2016/NĐ-CP. Tức là, kinh doanh dịch vụ đòi nợ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Nhưng qua thời gian nó đang bị biến tướng và gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội. Thực tế, rất nhiều vụ việc va chạm giữa người vay nợ và người thu hồi nợ gây mất an ninh trật tự do xô xát, bắt giữ người trái phép, dùng vũ lực trấn áp “con nợ”…, thậm chí gây án mạng khi đòi nợ.

Vì vậy, Luật Đầu tư 2020 đã đưa kinh doanh dịch vụ đòi nợ vào những nghành nghề cấm đầu tư kinh doanh. Cụ thể như sau:

“Điều 6. Ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh

1. Cấm các hoạt động đầu tư kinh doanh sau đây:

a) Kinh doanh các chất ma túy quy định tại Phụ lục I của Luật này;

b) Kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật quy định tại Phụ lục II của Luật này;

c) Kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp; mẫu vật các loài thực vật rừng, động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm Nhóm I có nguồn gốc khai thác từ tự nhiên quy định tại Phụ lục III của Luật này;

d) Kinh doanh mại dâm;

đ) Mua, bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể người, bào thai người;

e) Hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người;

g) Kinh doanh pháo nổ;

h) Kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

2. Việc sản xuất, sử dụng sản phẩm quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều này trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, y tế, sản xuất dược phẩm, điều tra tội phạm, bảo vệ quốc phòng, an ninh thực hiện theo quy định của Chính phủ.”

Đối chiếu quy định trên, theo thông tin anh cung cấp anh muốn đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ đã thuộc vào các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 6 Luật Đầu tư 2020 cho nên anh không được đầu tư kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

2. Nếu doanh nghiệp cố tình đầu tư vào nghành nghề này thì bị xử phạt nhue thế nào?

Căn cứ Điều 7 Nghị định 98/2020/NĐ-CP có quy định:

“Điều 7. Hành vi kinh doanh dịch vụ thuộc danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh

1. Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ thuộc danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này.”

Như vậy, nếu anh kinh doanh dịch vụ đòi nợ sẽ bị phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng, tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được.

Trên đây là mức phạt áp dụng đối với cá nhân. Trường hợp hành vi vi phạm hành chính do tổ chức thực hiện thì phạt tiền gấp hai lần mức phạt tiền quy định đối với cá nhân (theo quy định tại điểm b khoản 4 Điều 4 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, được sửa đổi bởi điểm b khoản 1 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP)